Privacy Washing: Waarom Big Tech jouw privacy niet écht belangrijk vindt
Welkom in het tijdperk van “Privacy Washing”. Grote techbedrijven als Google, Microsoft, Meta en Apple lijken privacy ineens hoog in het vaandel te hebben staan. Maar schijn bedriegt: achter deze mooie woorden schuilt vaak een slimme marketingtruc. Wat is “Privacy Washing” precies, waarom gebeurt het, en hoe herken je het? We leggen het je uit.
Wat is “Privacy Washing”?
“Privacy Washing” is een slimme marketingstrategie waarbij techreuzen zich voordoen als voorvechters van privacy, terwijl ze in werkelijkheid vooral hun eigen belangen dienen. Met mooie verhalen en handige tools geven ze je het gevoel dat jij de controle hebt over je gegevens. Maar als je goed kijkt, blijkt dat je keuzevrijheid heel beperkt is en je data alsnog op grote schaal wordt verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor winst. Zelfs als je alle privacy-instellingen op maximaal zet, weet je nooit zeker of je écht buiten schot blijft.
Waarom grijpen bedrijven naar “Privacy Washing”?
Er zijn verschillende redenen waarom deze trend zo sterk in opkomst is:
1. Strengere privacywetten
Met de komst van strengere regelgeving, zoals de AVG (GDPR) in Europa, moeten bedrijven transparanter zijn over wat ze met data doen. Ze zijn verplicht gebruikers opties te bieden om hun privacy-instellingen aan te passen. Maar vaak gaat het om minimale aanpassingen, terwijl de kern van het verdienmodel – data verzamelen en verkopen – gewoon overeind blijft.
2. Toenemende bewustwording
Na talloze privacyschandalen en datalekken groeit wereldwijd het besef dat onze online activiteiten minder privé zijn dan we dachten. Steeds meer mensen zoeken alternatieven en passen hun gedrag aan. Grote techbedrijven proberen die gebruikers gerust te stellen met privacycampagnes, om reputatieschade en klantverlies te beperken.
3. Data is big business
Net als oliebedrijven zich groener voordoen dan ze zijn (“greenwashing”), doen techbedrijven zich privacyvriendelijker voor dan ze zijn. Advertentie-inkomsten zijn hun grootste bron van winst. Door zoveel mogelijk over hun gebruikers te weten, kunnen ze gerichter adverteren en meer geld verdienen. Zolang het businessmodel draait op advertenties, is echte privacy geen prioriteit – hoe overtuigend de marketing ook klinkt.
Voorbeelden van “Privacy Washing” door Big Tech
Het grootste deel van Google’s miljardenomzet komt uit advertenties. Ondanks campagnes waarin Google belooft privacy voorop te stellen en gebruikers meer controle te geven, blijft het bedrijf data verzamelen via allerlei slimme trucs. Zelfs als je tracking uitschakelt, blijf je reclame zien én blijft Google je volgen via bijvoorbeeld digitale vingerafdrukken en AI-integraties zoals Gemini in Gmail en Android.
Een sprekend voorbeeld is de veelbesproken Incognito Mode in Chrome. Veel mensen dachten dat ze hiermee anoniem konden surfen, maar in werkelijkheid werd hun gedrag nog steeds door Google opgeslagen. Dit leidde tot een miljardenrechtszaak en toont aan hoe groot het verschil is tussen belofte en praktijk.
Microsoft
Ook Microsoft pakt uit met privacytools en nieuwe functies die de productiviteit zouden verhogen. Maar onder de motorkap blijken nieuwe features zoals “Recall” in Windows 11 en de “nieuwe Outlook” juist extra privacyrisico’s met zich mee te brengen. Zo worden automatisch screenshots en e-mails opgeslagen in de cloud, wat niet alleen juridische risico’s oplevert, maar ook je vertrouwelijkheid in gevaar brengt.
Daarnaast promoot Microsoft in Europa de “Sovereign Cloud”, een clouddienst die veilig en Europees zou zijn. Maar zelfs als data fysiek in Europa staat, kan de Amerikaanse overheid er via de wet nog steeds bij.
Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp)
Meta staat bekend om haar agressieve dataverzameling. Nieuwe “privacyfuncties” zoals Meta AI worden zonder opt-in uitgerold en zijn niet uit te schakelen. Ook de zogenaamd beschermde tieneraccounts op Instagram beschermen vooral tegen bepaalde content, maar niet tegen het verzamelen van data. Nieuwe apps zoals Threads slaan nog meer gevoelige informatie op, tot aan biometrische data en politieke voorkeuren toe.
Apple
Apple profileert zich als privacykampioen en heeft met enkele technische maatregelen inderdaad tracking door derden beperkt. Maar ondertussen verzamelt Apple zelf data voor eigen diensten en advertenties. Ondanks een beter imago is Apple qua businessmodel en dataverzameling niet wezenlijk anders dan de andere Big Tech-spelers.
De les? Blijf kritisch!
“Privacy Washing” is uitgegroeid tot één van de grootste marketingtrucs van dit digitale tijdperk. Wat bedrijven zeggen en wat ze doen is zelden hetzelfde. Hun campagnes zijn overtuigend, maar zolang hun winstmodel draait om jouw data, blijft voorzichtigheid geboden.
Gelukkig zijn er wél alternatieven. Er bestaan privacyvriendelijke diensten die niet verdienen aan jouw gegevens en écht transparant zijn over wat ze doen. PixelUnion is 1 van die diensten. Wij zijn transperant over wat we doen met de data van onze gebruikers (namelijk alleen het opslaan op onze Europese servers). Check onze opensource software om te controleren of dat echt zo is.
Laat je niet misleiden. Neem je privacy serieus en kies bewust. Echte privacy is de standaard – alles daaronder is slechts “Privacy Washing”.